Henüz bir ilerlememiz yok, tahtaları bekliyoruz, bu arada bazı konularda tekneyi büyütebilirmiyim, küçültebilirmiyim diye konular var, bir başka boyutu ile birşeyler yazayım dedim, belki faydası olur.
İlk önce İNTERNETTEN plan bulma konusunda özel merakı olan birisi olarak, BEDAVA bulduğunuz planların birçoğuna eğer deneme neticeleri yok ise İNANMAMANIZI öneririm. Hatta SATINALDIĞINIZ planlar için de bu geçerli. Bilinen Firma veya kişiler eğer sattıkları planlar arasında bir de BEDAVA planları varsa, bilin ki bunlar İŞLERİNE YARAMAYAN ve/veya piyasası olmayan ve/veya BAZI SORUNLARI olan planlardır.
Plana göre tekneyi BÜYÜTME veya KÜÇÜLTME işine gelince konuya biraz hakim olmanız gerekir. Eğer bu işi KAFADAN yapıyorsanız, karşınıza birsürü problemi olan bir tekne çıkabilir.
Basitçe söylemek gerekirse büyültme/küçülme işinin iki TEMEL TEKNİĞİ vardır. İlki TOPYEKÜN olanı yani teknedeki bütün ölçüleri aynı anda büyütür veya küçültürsünüz, ikincisi KISMİ olanı yani posta ekler veya çıkarırsınız. Bazıları buna 3 boyutlu/2 boyutlu, hacımsal/alansal vs tabirler kullanabilir ama bu işlemi yaptığınız zaman teknede birçok şey DEĞİŞİR. Küçük teknelerde değişen ebatların önemi azdır ama tekne büyüdükçe önemi de artar.
Kano gibi küçük teknelerde plan satanların açıklamalarında küçültmek veya büyütmek için şu postayı(ları) çıkarın veya ekleyin diye tavsiyeler görmüşsünüzdür mutlaka, bunlar pek sorun teşkil etmez, neticede 1 kano 25-50 kilo civarındadır içine de 75-200 kg yük alır.
Ancak ağırlığı birkaçyüz kilo, taşıyacağı yük de birokadar bir tekne yapıyorsanız birşeyler değişmeye başlar. En doğru yaklaşım tahta kalınlıkları da dahil olmak üzere tüm ebatları aynı oranda değiştirmektir.
Abartarak açıklamaya çalışalım. 400 kg ağırlığında 400 kg (örnek 4 kişi+1 motor) yük taşıyabilecek yani toplamda 800 kg olan bir tekneniz veya planınız var, siz bunun ebadını %50 BÜYÜTMEK İSTİYORSUNUZ.
Ağırlığı 1.5x1.5x1.5=3.375 misline çıkmalıdır yani 1.350 kg.Taşıyacağı yük de aynı oranda artmalıdır yani o da 1.350 kg, özetle yükü ile birlikte 2.700 kg bir tekneniz olması gerekir.
Siz plan yaptınız, tekneyi %50 büyüteceğim ama aynı ebatta malzeme aynı motoru kullanacağım ve teknede aynı miktarda kişi olacak diye düşündünüz.
Bakkal hesabı teknenizin ağırlığı 1.5x1.5=2.25 misli artar yani 900 kg. Yük de değişmediğinden 400 kg, toplamda 1.300 kg.
Ne olur:
Tasarım itibarı ile 400+400=800 kg yani yine bakkal hesabı (tatlı su) 0.8 m3 deplasman yapması gereken bir tekneyi siz %50 büyüterek deplasmanını 3.375x800=2.700 kg yani 2.7 m3'e çıkarmış olursunuz.
Ancak fiili ağırlık 1.300 kg veya 1.3 m3 deplasman olacağından tekne FAZLA YÜZER.
Draft orijinalde 10 cm ise, büyütülmüş teknede 15 cm olması gerekir ancak tekne daha fazla yüzdüğünden draft ancak, yine bakkal hesabı (düz karina) %50x1.3/2.7= %24 yani 12.4 cm olur.
Teknenizim karinası baştan kıça kadar TAM DÜZ ve kenarları yukarıya tam dik çıkıyorsa yani dikdörgen kesit, bir sorun teşkil etmez. Fakat karinada hafif V'den başlayan ve yuvarlak karinaya kadar olan şekilllerde, oynaklıktan devrilmeye kadar olabilen bir dengesizlik dağılımı yer alır. Küçülttüğünüzde tam tersi olur, yani oynaklığın azalmasından başlayarak tekne yükseklğinin yetersizliği sebebiyle batmaya kadar olan bir dağilım gösterir. Ağırlık merkezi, yüzme merkezi, yelken daha detaylı konular olduğu için burada bahsedilmemiştir.
Konu aslında biraz komplike ama çok basit şekilde, planın ölçüsünü değiştirisem ne olur diye merak eden arkadaşlar için anlatmaya çalıştım.