Yelkenli Teknede Dümen

[vlkanaydin]

Dümen, suyu değisik açılarda keserek tekneye yön verir. Küçük teknelerde ?yeke? tip dümenler kullanılırken, büyük teknelerde dümene çok yük bindiğinden yeke yerine ?dolap? dümen kullanılmaktadır.

Yeke dümen dümen palasının üstüne 90 derecilik açı ile tutturulmuş uzun bir sopa,borunun adıdır.Yeke tipi dümenler basit
dümnelerdir.Yeke sola döndüğünde tekne sağa,yeke sağa döndüğünde tekne sola doğru dönüş yapar.
Dolap dümen ise basit anlatımla araçlardaki düreksiyon sistemi ile benzer çalışır.Yekeden farkı bu sefer tekneyi çevirmek istediğiniz yöne doğru çevirme işlemini yaparsınız.Daha çok büyük teknelerde kullanılır.Çünkü yukarıdada belirttiğimiz gibi büyük teklenerde dümen üzerindeki yük çok fazladır ve elle kontrol edilmezler.Hatta büyük teklenerde 2 dümen kullanımı dahi gereklidir.

Dümen kendi içinde birkaç parçadan olusur. Dümen Palası, suyun altında kalan büyük yassı parçadır. Suyu kestiği açıya göre tekne yön değistirir. Dümen palasının üst ucuna bağlanan çubuğun adı ?yeke?dir. ?yeke?, dümenci tarafından oynatılarak palaya yön verir. Birçok teknede yekeyi daha rahat kontrol edebilmek için yekenin ucuna ikinci bir çubuk takılır. Bunun adı uzatma (extension) dır. Tekne yekenin ters yönüne doğru manevra yapar.
Sabanci Yelken Klübü Katkılarıyla Denizrehberim.com Özel Yazısıdır.

[servet]

dümen,yeke,dümen palası ve sistemleri ile ilgili resimli kaynak ..
http://www.google.com.tr/search?q=DEN%C4%B0Z+ARA%C3%87LARI+YAPIMI+d%C3%BCmen+resmi&btnG=Ara&hl=tr&rlz=1G1SMSN_TRTR446&biw=1024&bih=395&sa=2

[Lecomble-Schmitt]

Volkan Bey'in kaldığı yerden ben devam edeyim....

yelkenli teknelerde dümen seçimi diğer tüm deniz üzerine araçlar içinde geçerli olan bir seçenektir. Bir çok firmada teknenin boy hız(knot) gibi bilgileri sadece sorularak dümen sistemi önerilmektedir.Dümen sistemlerini oluşturan 3 ana parça vardır. Bunlar sırasıyla ; dümen pompası (helm pump) Dümen silindiri ( cylinder ) ve dümen yekesidir. Pala hiç bir zaman dümen sistemlerinin bu ilk üç grubu içinde değildir. Dümen sistemleri gerek yelkenli , gerek motorlu gerekse dıştan takma sistemlerde farklı farklı seçilmesi ve uygulanması gereken önemli bir iştir. İlgili teknelerde seçimler dümen palasının bazı özel ölçülerine göre tork hesabı yapılarak muhakkak konularında uzman mühendis , veya teknik personellere yaptırılmalıdır aksi halde büyük sıkıntılar problemler ve maliyetler hem sizlerin hemde ilgili işletmelerin kişilerin canınını epeyce sıkacaktır.

Arkadaşlar Dümen sistemlerine ait ne sormak isterseniz lütfen paylaşın.
Bilgi paylaştıkça güzeldir...

Selamlar
Gökhan

[mehmetcelik33]

merhaba arkadaşlar,
  benim bir sorunum var yardımcı olursanız sevinirim.4.65cm boyunda 1990 model izmir kaya marin yapımı teknem var.iç takma 10hp  lombardini şanzumanlı motor var.tekne seyir halindeyken hep iskele tarafına çekme yapıyor. nedeni nedir?nasıl çözüm üretebilirim?

[celenoglu]

Bazı teknelerde  (maalesef) şaft çıkışı tekne  hattına göre düz bağlanmıyabiliyor, bu da bir tarafa çekmeye neden  olabiliyor.  Arızanın  montaj hatası  olmadığını  varsayarsak iki olasılık  var:

1.  Tekne sürekli aynı  yerde  bağlı duruyorsa bir tarafı  daha fazla kirlenir (kekamoz), sonuçta dümen bir tarafa çeker.
2.  Düşük olasılık  olsa da pervane çekmesi vardır. Pervane  suyu kıça doğru ittiği gibi  yanlara  doğru da  iter,  bu  etki  daha çok  tekne dururken,  hareket  haline geçtiğinde çok  belirginse de yol  yaparken de gözlenebilir.

Teknenin altının kirliliğini kontol edin,  pervane çekmesi olup olmadığını ancak çok sığ suda seyir  yaparak anlayabilisiniz. Sığ suda seyir sırasında dümen iskele yerine sancağa  çekerse pervane çekmesidir. Su derinliği pervaneye  göre pervane-tekne altı mesafesinden  az olursa bu  test  mümkün  olur.

[Lecomble-Schmitt]

Mehmet Bey merhaba,

Forumumuza gösterdiğiniz ilgi için teşekkür ederiz.

Yukarda arkadaşımız bazı olası sebepleri sıralamış fakat şunu anlamadım 4.56 lık bir tekneden neden şanjımanlı motor var ve neden içten takma dıştan takma değil ?

[mehmetcelik33]

biz aldığımızda tekne içten takmalı motoru vardı.bizde hiç uğraşmak istemedik.birde tekne içten takmaya uygun üretilmiş.altında salması var tekne bize göre çok dengeli.

[mehmetcelik33]

ahmet bey büyük ihtimal pervaneden,çünkü daha önce şanzuman yoktu kavrama vardı.kavrama varken pervane sağa dönüyordu ve tekne sancağa çekiyordu.sonra kavramayı iptal ettim şanzuman bağladım sola dönenen pervane taktım bu seferde iskeleye çekmeye başladı.acaba dediğiniz gibi pervane montajında mı hata var?aklıma dümen geldi  ama dümen dolayı yapabilir mi?

[celenoglu]

Açıklamalarınıza göre pervane çekmesi gibi  görünüyor.  Denenebilecek tek şey  pervaneyi  bir tünel  içine  almaktır, böylece pervane sadece ileri veya geriye  su iter  yanlara  itmez ve  çekme olmaz. Bu benim denediğim bir metot değildir. Kavrama ve şanzımanla pevane dönüşüne uygun  olarak çekme  olduğuna göre başka bir hata  olamaz. Pervanenin  gövdeye göre daha aşağı  indirilmesi  veya  kıça  daha çok yaklaştıılması  yana  ittiği  suların  gövdeye çarpmasını engelleyip  pervane çekmesini kısıtlayabilir.   Üreticisi  veya  mimarı bu konuda yardımcı olabilir.

[canecevit]

4,95 rota yelkenli aldım, fakat dümen palası-yeke ve hareketli salmasını atmışlar. Tekneyi alırken bir biçimde yaparım düşüncem vardı. Pala büyüklüğünün,  tekne büyüklüğüne göre hesaplanarak yapılması gerekiyormuş, nasıl bir yol izlemeliyim? tekne kamarasız 4,95/1,75 cm ebatlarında hareketli salmalı C Tipi bir yelkenli

[celenoglu]

Bunu Rota'ya sormanızı  öneririm. Ölçüler için bir fikir vermesi açısından:

http://www.denizrehberim.com/s650-yelkenli-ekin-t1377.45.html

[canecevit]

Bunu Rota'ya sormanızı  öneririm. Ölçüler için bir fikir vermesi açısından:

http://www.denizrehberim.com/s650-yelkenli-ekin-t1377.45.html

Ahmet Bey, Rotanın sahibi rahmetli olduktan sonra 6.60 modeli Neta firmasına satılmış, sadece bu model üretiliyor. Neta firmasına ulaştım, onlarda da hiç bir bilgi yok. Rota firmasında çalışmış, üretiminden birisine veya bir mühendisine ulaşamadım. İnternette kullanma kitapçığı mevcut fakat içinde işime yarayacak hiç bir teknik çizim ve bilgi yok. Kayıp Şehir Atlantis gibi, adı efsane herkes biliyor ama ne gören var ne duyan.

[servet]

Telasa mahal yok,sonuçta atomu parçalamıyoruz ..bir yeke,bir hareketli salma..salma daha kolay olur,yuvasının ölçülerini baz alırsınız..yeke içinde burda strandekin paylaşılmış planları olacak yada sitesine gidin,4.95 ölçüsünde yelkenli modelleri var,hazır ölçülü yeke planıda olacak,rotaya göre o ölçülerden uyarlarsınız..en fazla biraz performans düşüklügü olur..rota kapanalı çok oldu,yazılı bir kaynak bulacagınızıda sanmıyorum..