Ahşaba Boya Uygulaması Nasıl Yapılır?

[vlkanaydin]

AHŞAP BOYA UYGULAMALARI

Boya sistemi
? Yüzey Hazırlığı: Yüzeyi temizleyiniz
? Ham tahta koruyucu veya dekoratif tahta koruyucuyla koruyunuz
? 1. Kat Astar: Sentetik astar ile astarlayınız.
Astar ile giderilmeyecek yüzey arızası varsa macun ile macunlayınız.
? 2. Kat Astar: 1. kat uygulamayı aynen uygulayınız.
? Son Kat Boya: Parlak sentetik boya ile son kat uygulamayı yapınız

Vernik sistemi
? Yüzey Hazırlığı: Yüzeyi temizleyiniz
? Ham tahta koruyucu veya dekoratif tahta koruyucuyla koruyunuz.
? Yat vernik veya vernikli tahta koruyucu ile vernikleyiniz.

Metal yüzey nasıl boyanmalı:
Metal yüzeyler, havada bulunan oksijen ile reaksiyona girerek belirli bir süre sonra yükseltgenme-indirgenme reaksiyonu sonucu korozyona uğrar. Paslanma olarak bilinen bu reaksiyon sonucu, boya filmi zamanla parçalanır. Bu nedenden dolayı metal yüzeylere mutlaka oksijen ile teması kesmek amaçlı, korozyonu engelleyen astarın 2 kat uygulanması gerekir. Daha sonra astarlı yüzeye son kat sentetik boya uygulanmalıdır. Galvaniz, alüminyum, bakır yüzeylerin boyanma işleminde sentetik boyama sistemi kullanılmaz, kullanıldığı takdirde yapışma sorunları ortaya çıkar.
Tahta yüzey nasıl boyanmalı:
Tahtalar sıcaklık farklılıklarından dolayı genişleyip, daralabilir ve bu da boyaya zarar verir. Üstelik yerde olan tahta kaplamalar, üzerinde yoğun bir yürüme trafiği olacağı için, yıpranmaya çok meyillidir. Bu yüzden astarlama ve macunlama evreleri ayrı bir dikkat ve özenle yapılmalıdır.
Ahşabın verniklenmesi:
Vernik bünyesinde renk verici boyar madde bulunmayan, şeffaf olması nedeniyle ahşabın doğal görünümünü kapatmayan, dekoratif bir görüntü veren, yağmur, güneş, mantar, küf, atmosfer şartları, darbe, aşınma gibi etkilere karşı ahşabı koruyan bir malzemedir.
Yüzey hazırlama işlemi daha önce belirttiğimizden farklı değildir. Macun gerekiyorsa, ince ahşap talaşı vernikle karıştırılarak macun kıvamına getirilir ve düzeltilmesi gereken yüzeye uygulanır. Vernik altına doğal olarak renkli malzeme kullanmak mümkün değildir.
Vernik tatbikatından önce ahşap, çeşitli şeffaf renklerde renklendirilmek istenirse, çeşitli renkleri olan dekoratif tahta koruyucu ile ilk doyurma ve renklendirme işlemi yapılır.
Eğer ahşapta yarı parlak, ipeksi bir görünüm isteniyorsa vernikli tahta koruyucu bu iş için ideal malzemedir. Vernikli tahta koruyucu ahşabın dokusunu gizlemeden ipeksi görünüm verir ve ahşabın direncini artırır. Eğer daha parlak bir görüntü istenirse, ahşabın dekoratif tahta koruyucu ile doyurularak üzerine yat verniğinin 2 veya 3 kat uygulanması bu ihtiyaca cevap verecektir. Yat verniğinin 2-3 kat uygulanması sırasında her kattan önce bir alttaki katı zımparalamak bir sonraki katın yapışmasını mükemmelleştirecektir

[selim]

Bir konuyu merak ediyorum,
 
Solvent esaslı vernikli ahşap koruyucu üzerine, epoksi tutar mı? yani epoksi cam kumaşı öncesi tahtaya daha sonra zımparalamak kaydı ile epoksi uygulamak mümkün olur mu?
Aynı soru yat verniği için de geçerli.

Biz model uçaklarda genellikle tahta olarak balsa kullanırız, balsa çok hafif yumuşak ve gözeneklidir, eğer boyayacak isek DOP tabir ettiğimiz % 50/50 selülozik vernik/tiner karışımını DEFALARCA uygular ve zımparalarız. Her zımparalamada tahtaya kadar inersiniz ki bir sonraki uygulama da dop tahtanın içine gitsin. Dopun özelliği çabuk kuruması, hafif olması ve iyi zımparalanabilmesi, ben bazen içine mısır nişastası da karıştırıyorum zımparalamayı daha da iyileştiriyor.

Model tekne yaparken, yat verniğini denedim, yavaş kuruyor ve iyi zımparalanmıyor, daha sonra kazıyarak çıkardım. Üzerine bir şey yapıştırmayı denemediğimden merak ediyorum.
 
Dop'un üzerinde epoksi ve japon yapıştırıcı hatta hazır sprey boyalar da tutmuyor ancak bildiğim kadarı ile selülozik boya ile boyayabilirsiniz.

Daha sonraları vernikli ahşap koruyucunun ne olduğunu öğrendiğimde birçoğunun içinde, renk pigmenti ve verniğin yanında bir de yağ olduğunu öğrendim. Yağlar ahşabı korur, en iyisi de TUNG yağı fakat bazıları keten yağı, hint yağı, vb yağları da ucuz oldukları için kullanıyorlar.

Bir de TİK yağı nedir? acaba TUNG yağına piyasada böyle bir isim mi veriliyor?
 

[selim]

Evet tik yağı diye bir şey varmış, TEAK OİL, şimdi TUNG yagı ile ilişkisi varmı onu bulmak lazım.
Youtubeda da bir tekne ustası keresteden inşaa ettiği teknede kullanıyor, ayrıca daha önceki mesajda DOP tabiri ile bahsettiğim karışımı yat verniği ile yapıyor yani %50 sentetik tiner+%50 yat verniği, ahşaba uyguluyor ve daha sonra zımparalayıp tekrar uyguluyor. Amaç aynı, verniği tahtatnın içine yollamak.  Tabii o verniğin kuruması için bir gün bekliyor, biz model uçakçılar biraz aceleciyiz galiba.
Şimdi üzerine epoksi tutar mı onu bulmak lazım.

[selim]

Buralarda da Ömer ve Servet beyler bu tahtaya korucu emdirme işlemini çok güzel açıklamışlar, Adına "EMPRENYE İŞLEMİ" deniyormuş. Servet bey de çok önemli bir konudan bahsetmiş, emprenye uygulaması epoksinin tutunmasını olumsuz etkiler , tabii epoksinin emprenyeye yapışabilmesi mümkünse, ama bir itirazım var umarım beni affeder.

Bir yüzeye bir sıvı sürdüğünüzde, sıvı o yüzeydeki delik, çatlak, boşluk vs 'den içeri gider. Normal atmosferik şartlardan bahsediyorum. Bunun iki mekanizması vardır, ilkinde yerçekimi gücü ile gider yani tavanda bir boyama vb işlem yapıyorsanız, delik çatlak vs içine boya yollayamazsınız. İçine gitmesi için bu boşluklar sıvının içine akacağı istikamette olmalıdırlar. Yani ters çevirdiğiniz bir bardağa su dolduramazsınız. Bu mekanizmada içeri girmenin hızı ve derinliği, oyuk büyüklüğü, açısı şekli, sıvının akışganlığı vb faktörlere bağlıdır, yani bal kıvamında bir sıvı zor gider, macun kıvamındaki sıvı hiç gitmez.

Sıvının içeri girmesindeki ikinci mekanizma ise KILCAL ETKİ'dir (gavurcası capillary effect), bu mekanizmada sıvı içeri doğru emilir. yani tavanda iyice inceltilmiş ahşap boyuyorsanız, yerçekimi istikametine ters olmasına rağmen bu inceltilmiş boya tahtanın içine gider. Bunun sebebi bu KILCAL ETKİ mekanizmasıdır. Burada sıvının akışgalığı önem olarak çok ön bir sıradadır. Mesela inceltilmemiş boya hiç gitmez, su çok zor gider. AMA YAĞ AKIŞGANLIĞINDA olan sıvılar gider. Koruma amaçlı ahşaba sürülen eğer varsa, yerçekimine ek olarak bu mekanizma ile giderler. Özetle dü bir yerde üstten uygulamada her iki mekanizma da çalışır ancak tavan uygulamasında sadece bu mekanizma çalışır. Sıvı ne kadar akışgan ise o kadar iyi gider.

Laminasyon epoksisinde kıvamından dolayı bu kılçal etki, çok az çalışır veya hiç çalışmaz dolayısı ile EMPRENYE özelliği İYİ DEĞİLDİR diyebiliriz. Tavan uygulamalarında daha da azalır.

Özetle akışganlığı yüksek sıvıların emprenye özellikleri de yüksektir. Yağların seçimi veya ahşap koruyucularının çok akışgan olmasının gerekçesi budur.

Bu kadar bilgiçlik yaptığıma bakmayın, ben de bu arada birçok şey öğrenmiş oldum ama gördüğünüz gibi hala öğreneceklerimiz var. Dün akşam sabahın 2'sine kadar youtube'da tekne inşaatı videoları izledim. Yeri geldikçe öğrendiklerimi de sizlerle paylaşmaya çalışırım.

Mesela, tekne çivileri özelmiş, çivileri delik delerek çakmak lazımmış, keza vidalar da öyle, çivi veya vida kafasını gireceği deliği açmak için konik ve kafalı özel matkap ucu varmış, gözümde kontraplakları eklemek için yapılan SCARF işi çok büyüktü, elektrikli planyası olan için meğerse çok kolaymış. Vidaları gömersek kafaları epoksi talaş tozu ile kapatırız diye düşünüyorduk, meğerse tahtadan tıkaç yapıp kapamak daha doğruymuş. Herşeyden önce emprenye ne onu öğrendik.